Βασικός Μεταβολισμός και ποιες τροφές τον ενισχύουν!
Βαλάντης Ηλίας
25 Αυγούστου, 2016
Βασικό μεταβολικό ονομάζουμε το σύνολο των βιοχημικών αντιδράσεων που εκτελεί διαρκώς το σώμα μας έτσι ώστε να διατηρηθούμε εν ζωή. Διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και υπάρχουν παράγοντες που επιδρούν στο μεταβολισμό και κατά προέκταση στις καύσεις μας. Μερικοί από αυτούς είναι οι παρακάτω:
– Η θερμοκρασία! Η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος προκαλεί αύξηση του μεταβολικού ρυθμού και το ίδιο αποτέλεσμα έχει και η έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες.
– Οι ορμόνες! Η θυροξίνη είναι βασικός ρυθμιστής του μεταβολισμού, τον οποίο αυξάνει όταν αυξάνεται η παραγωγή της από τον θυρεοειδή αδένα και μειώνει όταν ελαττώνεται η παραγωγή της. Η αδρεναλίνη, επίσης, μπορεί να αυξήσει τον μεταβολισμό, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Μια άλλη ορμόνη που τον αυξάνει είναι η λεπτίνη, η οποία παράγεται κυρίως από τα λιποκύτταρα του λιπώδους ιστού.
– Το ποσοστό μυϊκής μάζας! Όσο υψηλότερο ποσοστό μυϊκής μάζας στο σώμα, τόσο υψηλότερος είναι ο μεταβολικός ρυθμός. Έτσι, οι άνδρες έχουν συνήθως 10-15% υψηλότερο βασικό μεταβολισμό συγκριτικά με τις γυναίκες.
Η τακτική άσκηση, τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα, είναι ένα βασικό όπλο ενίσχυσης του μεταβολισμού. Η σωστή διατροφή επίσης. Υπάρχουν βέβαια ορισμένες τροφές που βοηθούν στην ενίσχυση του μεταβολισμού.
– Οι ορμόνες! Η θυροξίνη είναι βασικός ρυθμιστής του μεταβολισμού, τον οποίο αυξάνει όταν αυξάνεται η παραγωγή της από τον θυρεοειδή αδένα και μειώνει όταν ελαττώνεται η παραγωγή της. Η αδρεναλίνη, επίσης, μπορεί να αυξήσει τον μεταβολισμό, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Μια άλλη ορμόνη που τον αυξάνει είναι η λεπτίνη, η οποία παράγεται κυρίως από τα λιποκύτταρα του λιπώδους ιστού.
– Το ποσοστό μυϊκής μάζας! Όσο υψηλότερο ποσοστό μυϊκής μάζας στο σώμα, τόσο υψηλότερος είναι ο μεταβολικός ρυθμός. Έτσι, οι άνδρες έχουν συνήθως 10-15% υψηλότερο βασικό μεταβολισμό συγκριτικά με τις γυναίκες.
Η τακτική άσκηση, τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα, είναι ένα βασικό όπλο ενίσχυσης του μεταβολισμού. Η σωστή διατροφή επίσης. Υπάρχουν βέβαια ορισμένες τροφές που βοηθούν στην ενίσχυση του μεταβολισμού.
Γιαούρτι
Το διαιτητικό ασβέστιο ρυθμίζει τον ενεργειακό μεταβολισμό, αυξάνει την λιπόλυση καθώς επίσης μειώνει την εναπόθεση λίπους! Έρευνες έδειξαν πως τα άτομα που κατανάλωναν έως 3 μερίδες γαλακτοκομικών ημερησίως είχαν μείωση του λιπώδους ιστού απουσία θερμιδικού ελλείματος! Παλαιότερη έρευνα έδειξε ότι άτομα που κατανάλωναν 1.200 mg ασβεστίου, που αντιστοιχεί σε 3-4 γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ έκαναν δίαιτα, έχασαν τη διπλάσια ποσότητα βάρους από τα άτομα που δεν λάμβαναν αυτήν την ποσότητα. Είναι σίγουρο ότι ο συνδυασμός του ασβεστίου και της πρωτεΐνης γάλακτος παίζει κάποιο ρόλο στο μεταβολισμό.
Πώς: Γιαούρτι σκέτο ή με λίγο μέλι, φρούτα και καρύδια. Συνόδευε το με κρέας ή με ρύζι ή σαν ντιπ με λίγο δυόσμο και λιωμένο σκόρδο.
Συχνότητα: Κάθε μέρα 3 μερίδες (1 φλιτζάνι η μερίδα)
Υποκατάστατο: Γάλα
Προϊόντα ολικής άλεσης
Συνήθως το ψωμί είναι κάτι που προσπαθείς να αποφύγεις όταν κάνεις δίαιτα, μια εντελώς λάθος αντίληψη διότι το θερμιδικό έλλειμα είναι αυτό που καθορίζει την απώλεια και ΟΧΙ μεμονωμένες τροφές. Αν ο στόχος μας είναι η απώλεια τότε ένα προϊόν πλούσιο σε σύνθετους υδατάνθρακες και φυτικές ίνες ίσως μας βοηθήσει λίγο περισσότερο επενδύοντας στον κορεσμό και τον έλεγχο της πείνας! Καλό είναι να μην αποκλείουμε ομάδες τροφίμων, διότι έχει φανεί να ενισχύει τα υπερφαγικά επεισόδια και τον φαύλο κύκλο της δίαιτας. Όλες οι τροφές εξυπηρετούν κάποιο σκοπό με κατάλληλη συχνότητα και ισορροπημένη βάση, έτσι διατηρούμε αυτό που ονομάζουμε balance!
Πώς: Σε σάντουιτς, με τυρί και λαχανικά, συνοδεύοντας ένα πιάτο λαδερά ή μία σαλάτα. Ιδανικά θα πρέπει να είναι 100% ολικής άλεσης, δηλαδή να περιέχει μόνο ολικής άλεσης αλεύρι.
Συχνότητα: Καλό είναι κάθε μέρα να τρως 2-3 φέτες
Υποκατάστατο: Κριθαρένια παξιμάδια (χωρίς λάδι)
Πράσινο τσάι
Περιέχει αντιοξειδωτικές ουσίες, τις κατεχίνες, που φαίνεται να ενισχύουν την προσπάθεια απώλειας λίπους. Έρευνα της Αμερικανικής Κοινότητας Διατροφής δείχνει ότι άτομα που γυμνάζονταν και κατανάλωναν πράσινο τσάι έχασαν περισσότερο λίπος από την κοιλιά σε σχέση με άτομα που έπιναν μόνο νερό.
Πώς: Βασικά ως ρόφημα. Συνδυάζεται καλά με δυόσμο, ενώ το καλοκαίρι πίνεται παγωμένο. Απόφυγε την προσθήκη ζάχαρης,
Συχνότητα: 5 φλιτζάνια την ημέρα
Υποκατάστατο: Μαύρο τσάι
Μπαχαρικά
Σύμφωνα με έρευνα από το Πανεπιστήμιο Laval στο Κεμπέκ του Καναδά, η κατανάλωση μπαχαρικών (π.χ. κανέλα, κάρι, μαύρο πιπέρι, τζίντζερ) έχουν θερμογεννετική δράση και συμβάλλουν στην ελαφρά αύξηση του μεταβολισμού. Οι ειδικοί, πάντως, συμβουλεύουν να μην το παρακάνουμε και να περιοριζόμαστε σε 1 κουταλάκι του γλυκού ημερησίως.
Νερό
Όχι, το νερό δεν καίει λίπος, αλλά η έλλειψή του μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στο μεταβολισμό. Στοιχεία δείχνουν ότι ακόμα και μια ήπια αφυδάτωση μπορεί να επιφέρει επιβράδυνση του.1 ποτήρι κρύο νερό το πρωί, πριν φάμε το οτιδήποτε, επιδρά στο μεταβολισμό ανεβάζοντας τον ελαφρώς!
Πώς: Σκέτο, κρύο ή ζεστό, ανθρακούχο ή και με λίγο λεμόνι ή δυόσμο.
Συχνότητα: 8 ποτήρια την ημέρα
Υποκατάστατο: Ροφήματα που δεν περιέχουν θερμίδες ή καφεΐνη, όπως χαμομήλι ή φασκόμηλο
Σαρδέλες
Είναι γνωστό ότι οι σαρδέλες είναι από τα ψάρια που περιέχουν τα γνωστά καλά λιπαρά. Γάλλοι ερευνητές διαπίστωσαν ότι άτομα που αντικαθιστούν 6 γραμμάρια λιπαρά (περίπου 1 κουταλιά της σούπας βούτυρο) με 6 γραμμάρια ιχθυέλαιο έχασαν 1 κιλό σε 12 εβδομάδες χωρίς να αλλάξουν κάτι άλλο στη διατροφή τους.
Πώς: Στη σχάρα ή ακόμα και από κονσέρβα. Ταιριάζουν σε σάντουιτς, σαλάτες και ομελέτες.
Συχνότητα: Βάλε στόχο δύο φορές την εβδομάδα
Υποκατάστατο: Γαύρος
Πιπεριές και καυτερά
Αν σας αρέσουν τα καυτερά φαγητά και πάντα προσθέτετε στις σάλτσες σας λίγη καυτερή πιπεριά, έχετε έναν παραπάνω λόγο να χαίρεστε, καθώς περιέχει μια ουσία, την καψαϊκίνη, που διεγείρει το κυκλοφορικό σύστημα και αυξάνει τη θερμοκρασία του σώματος. Όμως, και το μαύρο πιπέρι αυξάνει τη θερμογένεση, χάρη στην ουσία πιπερίνη που περιέχει, η οποία επιδρά στο νευρικό σύστημα.
Φιστίκια
Δεν θεωρείς τα φιστίκια τροφή για δίαιτα, αλλά, όπως φαίνεται από τις πιο πρόσφατες έρευνες, μπορεί να σε αδυνατίσουν. Έρευνες δείχνουν ότι κόβουν την όρεξη και δεν ανεβάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Επιπλέον, μία αμερικανική έρευνα έδειξε ότι άτομα που περιλάμβαναν φιστίκια στη διατροφή τους δεν πήραν βάρος, ενώ είδαν και πτώση στα επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα. Τα φιστίκια περιέχουν τα λεγόμενα καλά μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, που φαίνεται ότι συμβάλλουν και στη μείωση λίπους στο στομάχι. Επιπλέον, είναι καλή πηγή πρωτεΐνης και ο συνδυασμός πρωτεΐνης και λίπους είναι ιδανικός για να κόψει την όρεξη.
Πώς: Σκέτα, σε σαλάτες ή σοταρισμένα με λαχανικά μαζί με ρύζι και σαν φιστικοβούτυρο.
Συχνότητα: 2 κουταλιές της σούπας κάθε μέρα
Υποκατάστατο: Καρύδια
Συχνότητα: Καλό είναι κάθε μέρα να τρως 2-3 φέτες
Υποκατάστατο: Κριθαρένια παξιμάδια (χωρίς λάδι)
Πράσινο τσάι
Περιέχει αντιοξειδωτικές ουσίες, τις κατεχίνες, που φαίνεται να ενισχύουν την προσπάθεια απώλειας λίπους. Έρευνα της Αμερικανικής Κοινότητας Διατροφής δείχνει ότι άτομα που γυμνάζονταν και κατανάλωναν πράσινο τσάι έχασαν περισσότερο λίπος από την κοιλιά σε σχέση με άτομα που έπιναν μόνο νερό.
Πώς: Βασικά ως ρόφημα. Συνδυάζεται καλά με δυόσμο, ενώ το καλοκαίρι πίνεται παγωμένο. Απόφυγε την προσθήκη ζάχαρης,
Συχνότητα: 5 φλιτζάνια την ημέρα
Υποκατάστατο: Μαύρο τσάι
Μπαχαρικά
Σύμφωνα με έρευνα από το Πανεπιστήμιο Laval στο Κεμπέκ του Καναδά, η κατανάλωση μπαχαρικών (π.χ. κανέλα, κάρι, μαύρο πιπέρι, τζίντζερ) έχουν θερμογεννετική δράση και συμβάλλουν στην ελαφρά αύξηση του μεταβολισμού. Οι ειδικοί, πάντως, συμβουλεύουν να μην το παρακάνουμε και να περιοριζόμαστε σε 1 κουταλάκι του γλυκού ημερησίως.
Νερό
Όχι, το νερό δεν καίει λίπος, αλλά η έλλειψή του μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στο μεταβολισμό. Στοιχεία δείχνουν ότι ακόμα και μια ήπια αφυδάτωση μπορεί να επιφέρει επιβράδυνση του.1 ποτήρι κρύο νερό το πρωί, πριν φάμε το οτιδήποτε, επιδρά στο μεταβολισμό ανεβάζοντας τον ελαφρώς!
Πώς: Σκέτο, κρύο ή ζεστό, ανθρακούχο ή και με λίγο λεμόνι ή δυόσμο.
Συχνότητα: 8 ποτήρια την ημέρα
Υποκατάστατο: Ροφήματα που δεν περιέχουν θερμίδες ή καφεΐνη, όπως χαμομήλι ή φασκόμηλο
Σαρδέλες
Είναι γνωστό ότι οι σαρδέλες είναι από τα ψάρια που περιέχουν τα γνωστά καλά λιπαρά. Γάλλοι ερευνητές διαπίστωσαν ότι άτομα που αντικαθιστούν 6 γραμμάρια λιπαρά (περίπου 1 κουταλιά της σούπας βούτυρο) με 6 γραμμάρια ιχθυέλαιο έχασαν 1 κιλό σε 12 εβδομάδες χωρίς να αλλάξουν κάτι άλλο στη διατροφή τους.
Πώς: Στη σχάρα ή ακόμα και από κονσέρβα. Ταιριάζουν σε σάντουιτς, σαλάτες και ομελέτες.
Συχνότητα: Βάλε στόχο δύο φορές την εβδομάδα
Υποκατάστατο: Γαύρος
Πιπεριές και καυτερά
Αν σας αρέσουν τα καυτερά φαγητά και πάντα προσθέτετε στις σάλτσες σας λίγη καυτερή πιπεριά, έχετε έναν παραπάνω λόγο να χαίρεστε, καθώς περιέχει μια ουσία, την καψαϊκίνη, που διεγείρει το κυκλοφορικό σύστημα και αυξάνει τη θερμοκρασία του σώματος. Όμως, και το μαύρο πιπέρι αυξάνει τη θερμογένεση, χάρη στην ουσία πιπερίνη που περιέχει, η οποία επιδρά στο νευρικό σύστημα.
Φιστίκια
Δεν θεωρείς τα φιστίκια τροφή για δίαιτα, αλλά, όπως φαίνεται από τις πιο πρόσφατες έρευνες, μπορεί να σε αδυνατίσουν. Έρευνες δείχνουν ότι κόβουν την όρεξη και δεν ανεβάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Επιπλέον, μία αμερικανική έρευνα έδειξε ότι άτομα που περιλάμβαναν φιστίκια στη διατροφή τους δεν πήραν βάρος, ενώ είδαν και πτώση στα επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα. Τα φιστίκια περιέχουν τα λεγόμενα καλά μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, που φαίνεται ότι συμβάλλουν και στη μείωση λίπους στο στομάχι. Επιπλέον, είναι καλή πηγή πρωτεΐνης και ο συνδυασμός πρωτεΐνης και λίπους είναι ιδανικός για να κόψει την όρεξη.
Πώς: Σκέτα, σε σαλάτες ή σοταρισμένα με λαχανικά μαζί με ρύζι και σαν φιστικοβούτυρο.
Συχνότητα: 2 κουταλιές της σούπας κάθε μέρα
Υποκατάστατο: Καρύδια